Artvin içinde ve Artvin dışında bulunan Dernek, Vakıf ve STK’larla Yeşil Artvin Derneği’nin oluşturduğu Platform organizasyonunda katledilen doğayı ve daha maden üretimine bile geçemeyen maden şirketinin çevreye verdiği zararı göstermek için Artvin-Cerattepe gezisi düzenlendi. Geziye 20 gazeteci katıldı. Bu gazeteciler maden şirketinin verdiği metinleri değil, sordukları sorulara cevap alamadıkları konuları, gözlemlerini, izlenimlerini dile getiren yazılar yazmaya devam ediyorlar.
Bu gazetecilerden birisi de Birgün gazetesinden Burcu Cansu’ydu.. Cansu, Cerattepe ile ilgili bir yazı dizisi kaleme aldı. Cerattepe gezisine katılan gazeteciler yazılarını yerel basınla da paylaşarak Artvin Halkıyla paylaşacaklarını dile getirmişlerdi. Bu yazı dizisi gerek Yeşil Artvin Derneği Facebook sayfasından gerekse yerel basında yayınlanıyor. Cansu’nun yazı dizisi 2. Bölümünü paylaşıyoruz:
BURCU CANSU burcucansu@birgun.net @burcu_cansu
Yazı dizimizin ikinci gününde 25 yılı aşkın süredir devam eden Cerattepe Direnişi’ni, Yeşil Artvin Derneği’nin kuruluş aşamasından bu yana hukuksal kazanımlarla gönderdiği iki şirketin hikâyesini, Cengiz Holding’in sürece dahil olması ile hukukun nasıl askıya alındığını konuştuk.
BU DAVA ARTVİN’E SAHİP ÇIKMA DAVASIDIR
Kişisel olarak madenden haberimin olması, ilk imtiyaz sahibi Öner Gürses’in Kafkasör’deki arazilerini kiralamak istemesini duymamla başladı. Madencilik için kamp alanı yapılacağını duyduğumda, madenciliği Murgul’dan da bildiğim için tepki gösterdim. Eve gelip eşim ile konuştum, Artvin’in üstünde maden çıkarılacağını söyledim. Eşim SHP’nin ilk ilçe başkanlarındandı, görüşmeler yapıldı ve Artvin ormanlarının korunması gerektiğine dair ortak bir metin hazırlandı. Artvin’deki ilk ortak mücadele 1994 yılında böyle başladı. 92’de imtiyaz hakkı alınmış, 94 yılında ise sondaj çalışmalarını başlatmak istediler. Eşim Yar. Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu’nu arayıp yardım istemiş. Oğuz hoca da o zaman Orman Ürünleri Araştırma Enstütüsü’nde çalışıyordu. Oğuz hoca MTA’dan bilgi ediniyor. O esnada herkes araştırmaya başladı. Kafkasör arenanın 500 metre yukarısında sondajlar başladı.
90’LI YILLARDA DA İNEKLER ÖLDÜ
Araştırma yaptıkça, 90’lı yıllarda burada Öner Gürses’in maden mühendisi olan eniştesinin arama ruhsatı ile yaptığı sondajda ‘yeterli rezerv yoktur’ diyip çekilirken Gürses’e de ‘buraları kapat’dediğini öğrendik.
Eniştesinin önerisi ile Kafkasör’deki arazileri kapatan Gürses, ilk şirket olan Cominco’ya araziyi verdi ve hikâye başladı. Cominco Madencilik A.Ş. adlı Kanadalı şirket 1989 yılında arama ruhsatı, 1991 yılında ön işletme ve 1994 yılında işletme ruhsatı alır ve bölgede çalışmalara başladı.
Siyanürle altın arayacaklarını duyduğumuzda burada iki genç doktor vardı, onlardan da araştırma yapmalarını istedik. Bergama ile ilgili bir takım bilgilere ulaştılar. Biz araştırma yaparken yukarıda da sondajlar devam ediyordu. Yeraltı sularına sondajlardaki kimyasalların karışması sonucu inekler öldü..
VALİNİN UYARISI İLE DERNEKLEŞME SÜRECİ BAŞLADI
95’in Ocak ayında eşimi trafik kazasında kaybettim. Mehmet’in bıraktığı yerden mücadeleyi ben devam ettirdim. Cominco Artvin’de Altın Madenciliği ve Çevresel Etkileri konulu bir panel düzenledi.
Oğuz hocanın konuşması çok etkiliydi, madenciler sorulan soruları yanıtlayamadı. Derneğin kurucularından Selçuk Kurt söz aldı ve Artvin şivesi ile “Siyanürü öyle güzel anlatıysınız ki ekmeğin arasına koy da ye, buyur sen ye” dedi. O zamanın valisi de esnaflardan çağırıp ‘bu iş sandığınız kadar kolay değil, dernek kurun’ diyor ve 95 yılında bizler derneği kurduk. Artvin Valiliği Mahalli Çevre Kurulu’nun olumsuzluklar içeren görüşleri Resmi Gazete’de yayımlattı. O zaman devletin valileri vardı, halkı düşünüyorlardı, şimdiki gibi şirketin valileri değildi.
İMZALARI BAKAN AYKUT’A GÖTÜRDÜK
MTA’nın 96 yılında yayımladığı raporda ‘Artvin’in heyelana duyarlı bir bölge olduğundan dolayı burada madencilik yapılırsa Artvin’de yaşam alanının tehlikeye gireceğinin’ yer aldığını öğrendik. Memurluğu bırakmış ve eşimden kalan pastane işine devam ettiğimden, hocalarla sabahları madeni konuşurduk. Bilimsel olarak ne ile karşılaşacağımızı öğrenmek için panel yapma kararı aldık, İTÜ’den KTÜ’den ODTÜ’den gelen hocaların anlatıları sonrasında karşılaşacağımız yıkımı öğrendik. Hocalar bizlere ‘endişelerinizde haklısınız burada asla madenciliğe izin vermeyin’ dedi. Hocalar kapılı spor salonunda panel yapıp halkı bilgilendirdi, o paneli TRT çekti ve yayımladı. Nereden nereye…. Oğuz hoca Artvin’in üstünün altından daha değerli olduğunu belirten bir rapor yazdı. Toplantılar, paneller, mitingler derken 9 bin imza topladık ve dönemin Çevre Bakanı İmren Aykut’a götürdük. İmren hanım çok kalabalık gittiğimiz için şaşırmıştı, hepimiz tek tek neden maden istemediğimizi anlattık, halkın muhalefeti ile Cominco geri çekildi.
İKİNCİ ŞİRKET DÖNEMİ
Cominco haklarını İNMET Mining’e devrederek çekildi. İkinci şirket dönemimiz başladı. Burada madencilik yapılamadığını, başlamadan gitmelerini söyledik.2005’ten sonra hukuksal süreç başladı. İlk dava açıldığında hemen yürütmeyi durdurma verildi. 2008 sonuna doğru, halkla toplantılar yapmaya çalıştılar. Dört ayrı grupla ayrı ayrı toplantılar yapmaya çalıştılar, sadece bürokratlar gitti toplantıya, bizde öyle toplantı yapamazsınız o zaman biz de hocalarımızı çağıracağız, karşılıklı yapacağız dedik. Önce onlar anons yaptı sonra biz.
Şirket anonsu gelin diyor, biz anonsta bu yanlıştır bilim insanları da olmalıdır bu toplantıda yoksa katılmayın diyoruz. Anons savaşları yaptık, biz başardık kimse gitmedi. Belediye başkanı odasında sunum yaptılar biz de gittik, dedik ki böyle olmaz, anlattıklarınızı anlamıyoruz, biz de hocalarımızı çağıracağız, halkın karşısında anlatın. Dönemin belediye başkanı ‘yönetici ben olayım iki tarafı da dinleyelim’ dedi. Karşılıklı anlatıldı. Hocaları ve bizi ikna edemeyince ‘Yasa bize izin veriyor’ dediler.
2008 sonunda jandarmayı yine oraya diktiler, ormanda büyük bir kısmı tıraşladılar. O süreçte mahkemeleri kazandık. Şimdi ikinci ÇED’e onay veren Danıştay 2009 yılında ruhsat iptalini onadı. İNMET Mining, siyasi erki ve Artvin halkını arkasına almadan bu işi yürütemeyeceğini anladığını belirtip çekildiğini duyurdu.
VE CENGİZ DÖNEMİ…
Bütün kazanımlarımızın sonrasında Cerattepe’nin tekrardan madenciliğe açılacağı şeytanın aklına gelmezdi. 2012 yılında ihale Cengiz Holding’e verildi. Yaşanacak tahribatın tam olarak görülebilmesi için hocalardan haritalar yaparak etki alanlarını işaretlemelerini istedik. Haritacı hocalar koordinatları ile işlediklerinde bir baktık ki mahallerimiz, köylerimiz, barajın bir bölümü, Genya’nın önü arkası,
Hatila Millli Parkı’nın bir kısmı… 92’de Hatila Milli Parkı çalışması yapılırken, Milli park, iki tarafından daraltılarak Cerattepe alanı milli park sınırları dışında bırakıldığından madencilik yapılabilecekti.
Cengiz’in şirketine kadar işleyen hukuk durdu. 15 Temmuz darbe girişimi sonrası ilan edilen OHAL, Artvin Valisi’nin talebi ile ikinci OHAL’i yaşıyoruz. Direnişi kırmak ve şirketi korumak için bütün yolları deniyorlar. Basın açıklaması yapmamıza dahi izin verilmiyor. Vatandaşları korkutmak için herşeyi yapıyorlar. Daha önce hukuksal yollarla iki şirketi gönderdik, bizler mücadele etmeye devam edeceğiz. Derlerimize, suyumuza, toprağımıza sahip çıkacağız. Yaşam alanlarımızın talan edilmesine izin vermeyeceğiz.”
YAŞAM ALANIMIZ TALAN EDİLİRKEN SUSMAYACAĞIZ
Erdoğan Gazihan(Yeşil Artvin Derneği kurucu Başkanı)
“Burada doğdum burada büyüdüm. Burası bizlerin yaşam alanı, derneği kurduğumuzda saçlarımda beyaz yoktu, şimdi hepsi bembeyaz. Yıllardır bu haklı mücadelenin içerisinde yer alıyorum. STK’lar, siyasi partiler, kamu yöneticileri, valiler, emniyet müdürleri ile yıllarca mücadele içerisinde bizlere destek sundu. Dernek içerisinde, ikinci şirket olan İNMET ‘pılını pırtını toplayıp’ gitmesine, kazanılan onlarca davaya, zaferlere ve Cengiz Holding’in işin işine girmesi ile yaşanan hukuksuzluklara hepsine tanıklık ettim. Biz mücadelemizi bilimsel verilere dayanarak sürdürdük, yıllarca kocaman yürekli hocaların, profesörlere danıştık, onları dinledik. Paneller, mitingler, basın açıklamaları, eylemler etkinlikler yaptık. İkinci bir Artvin yok. Artvin halkı direnmesini bilir. Madenciliğin burada yapılabileceğine inanmıyorum. Haksız bir girişim. 3-5 kişi zengin edilsin diye yaşam alanımız talan edilirken susmayacağız. Bizler doğadan yana tarafız.”
Haber: Sami Özçelik
