Suriye hükümeti ve isyancı gruplar, Perşembe günü geceyarısından (22:00 GMT) itibaren ülke çapında bir ateşkes konusunda anlaştılar.
Anlaşma, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından açıklandı ve Türkiye tarafından onaylandı. Karşı tarafları destekleyen iki ülke garantör olarak hareket edecek.
Birleşmiş Milletler tarafından Suriye ana muhalefet organı olarak görülen Yüksek Müzakereler Komitesi (HNC), cihad gruplarını dışlayan anlaşmayı doğruladı.
Mütarekede tutunursa, bir ay içinde Kazakistan’da barış görüşmeleri yapılacak.
Mart 2011’de Başar Esad’a karşı ayaklanmanın ardından en az 300 bin kişinin savaşta öldüğü düşünülüyor.
Diğer dört milyon insan, komşu devletlere veya Avrupa’ya sığınmak için ülkeden kaçmıştı.
Moskova’nın Suriye kampanyası Putin’e nasıl kazandı
Halep: Savaş öncesi ve sonrası
Suriye’de neden bir savaş var?
Anlaşmaya kimler dahil?
Bir tarafta Suriye hükümet güçleri, hizipçi müttefikleri ve Rus askeri birlikleri.
Öte yandan, Suriye’nin siyasi ve silahlı muhalefet gruplarını temsil eden şemsiye grup, çeşitli ılımlı isyancı grupların gevşek ittifakı olan Serbest Suriye Ordusu (FSA) ile Yüksek Müzakere Komitesi (HNC) altındaki diğer grupları bir araya getirdi.
FSA sözcüsü Usame Ebu Zaid, imzalanan herkese 13 silahlı muhalefet grubunun bulunduğunu söyledi.
Usame Abu Zaid: Görüntü telif hakkı REKTÖRLER
Usame Ebu Zeyd: Beşar Esad için bir gelecek yok
Rus savunma bakanlığı, ateşkes alanındaki ana isyancı grupların yedisini Faylaq el-Sham olarak sıraladı; Ahrar el-Şam; Jaysh el-İslam; Tuvar Ehl-i Şam; Jaysh el-Mujahidin; Jaysh Idlib ve el-Cebah el-Shamiyah.
Ahrar al-Sham ve Jaysh el-Islam (İslam Ordusu) anahtar isimlerdir, ikisi de FSA’nın bir parçası değildir.
Kimler dahil değil?
Cihadçılar. Suriye ordusu, sözde İslam Devleti “ve kendilerine bağlı gruplar” anlaşmanın bir parçası olmadığını doğruladı.
Ayrıca Jabhat Fateh el-Sham (eskiden Nusra Cephesi) dışlandığını söyledi. Ancak bazı isyancı yetkililer, anlaşmanın bir parçası olduğuna Reuters’e verdiler ve ileride gerçekleşecek olan komplikasyonların bir ipucu verdiler.
Bunun nedeni, JFS’nin Idlib eyaletinde esas ittifak gruplarına ateşkes bağlamış olmasıdır.
Kürtçe YPG savaşçılarıİmaüstü copyrightÜrünler
Kürt YPG nasıl tepki verecek?
FSA ayrıca anlaşmada Kürt Popüler Koruma Birimlerini (YPG) içermediğini de belirtti.
YPG, diğer Kürt militanlarla birlikte, kuzey Suriye’nin geniş bir alanını Türk sınırına kadar kontrol altında tutuyor. Türkiye tarafından bir terör örgütü ve yasaklanmış Kürdistan İşçi Partisi (PKK) ‘nın bir uzantısı olarak görülüyor.
Şartlar nedir ve nerede geçerlidir?
Nominal olarak ülke çapında olmasına rağmen, bu gerçekten sadece ateşkes alan tarafların varlığına tabidir.
Suriye ve Irak kontrolünü gösteren harita (19 Aralık 2016)
Haritaya bakıldığında hem cihadçı hem de Kürt kontrolü altındaki geniş alanlar var.
Dahil olan bir alan, doğu Şam’da hükümet güçlerinin son aylarda ilerlediği Ghouta’nın isyancı alanı.
Anlaşmayı Moskova’da açıklayan Bay Putin, üç kilit noktanın bulunduğunu söyledi:
İki taraf arasında ateşkes
Mütarekeyi denetlemek için önlemler
Barış görüşmelerine başlamaya ilişkin bir anlaşma
Anlaşma şartlarına göre, barış görüşmeleri ateşkesin yürürlüğe girmesinden bir ay sonra başlayacak ve Kazakistan Astana’nın başkentinde yapılacaktı.
FSA, barış görüşmelerine Kürt YPG’nin katılmayacağını söyledi.
Doğu Şam’da Douma’da hasar gören bina, resim copyrightİsviçre
Şam’ın doğu banliyöleri ateşkes anlaşmasına dahil edildi
Ateşkes nasıl doğdu ve tutunabilir mi?
Bu yıl BM tarafından arabuluculaştırılan ateşkes girişimleri ya da ABD ile Rusya arasında hareket eden ateşkes girişimleri hızla çöktü.
Ancak Rusya ve Türkiye, bu ayın başlarında Suriye’nin ikinci şehri Halep’teki ateşkes anlaşmasıyla on binlerce isyancı savaşçı ve sivilin hükümet güçleri tarafından kuşatılan bir enklavdan tahliye edilmesine yol açtı.
Yeni anlaşma Halep’i boşaltmayı takip ediyor
İsyancılar zemini kaybediyor olması, bu mütarekeye yardımcı olabilir.
HNC Perşembe günü, isyancıların hükümet güçlerine ve müttefiklerine karşı sınırlı kaynakları nedeniyle “mücadeleye devam etmek” mümkün olmadığını itiraf etti.
Anlaşma tepkisi ne oldu?
Bay Putin, anlaşmayı “kırılgan” olarak nitelendirdi.
Rusya’nın Suriye’deki askeri varlığını keseceğini ancak Moskova’nın “uluslararası teröre karşı savaşa devam etmesini ve Suriye yönetimini destekleyeceğini” açıkça belirttiğini söyledi.
Suriye Dışişleri Bakanı Walid Muallem, şimdi “siyasi bir çözüm bulmak için gerçek bir şans” olduğunu, ancak isyancılar katılmanın kendilerini İŞ ve eski El Kaide savaşçılarından uzak tutması gerektiğini söyledi.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “boşa harcamamalı” bir “fırsat penceresi” yarattığını söyledi. İ.S ve “terörist gruplar” la savaşmaya devam sözü verdi.
BBC News
