Bilal Kayabay Yazıları

ŞAHİN: ´GÜZELLER BEZENMİŞ´ ÇILDIR TÜRKÜSÜDÜR´‎

Tacettin DURMUŞ / KARS ‎

Salih Şahin, Hasta Hasan’ın Torununu bularak bu türkünün Erzurum’a ait olmadığını ‎ispatladı.‎

Kısa adı “KOTODER” olan Kars Oyunları Türküleri ve Ozanları Derneği Başkanı ‎Araştırmacı, Gazeteci ve Müzisyen ve Bakanlık Onaylı Müzik Eserleri Yapımcısı Salih ‎Şahin, bilindiği gibi çok sayıda Kars türküsünün Erzurum’a mal edilmesine tepki ‎göstererek, son yıllarda bu konuda bir mücadele başlatmıştı.‎

Çok sayıda vatandaş tarafından bilinen ve TRT’de Erzurum Türküsü olarak ‎yayınlanan “Güzeller Bezenmiş Toya Giderler” adlı türkünün aslına Çıldır’ın Kenarbel ‎Köyü’nde yaşanan bir hikayenin ürünü olduğunu tespit eden Şahin, ‘Bu türkünün ‎sözleri Âşık Hasta Hasan’a ait olup araştırmalarım sonucu Âşık Hasta Hasan’ın ‎torunu Durdağı Göktaş’ı bularak Türküyü hikâyesi ve doğru sözleriyle tespit ettim’ ‎dedi.‎

Yöre türküleri ve âşık havaları üzerine derlemeleri ve kitapları bulunan Salih Şahin, ‎Yöresel Halk Müziği Kültürünün başka yörelere nakledilmesinin bir kültürel darbe ‎olduğunu ileri sürerek “Yaklaşık 40 yıldan beri Erzurumlu bazı TRT sanatçıları ‎yöremiz halk türküleri ve ozan havalarını kendi adlarına kayıt ettirdiler. Bunlardan ‎biri de Âşık Hasta Hasan’ın ‘Güzeller Bezenmiş Toya Giderler’ türküsüdür. Oysa bu ‎türkünün yapımcısı Borçalılı Âşık Hasta Hasan’dır. Çıldır’ın Kenarbel Köyü’ne ‎amcalarını ziyarete gelip, orada hastalandıktan sonra yatalak hale düşmüş ve vefat ‎etmiştir. Hasta Hasan, Çıldır’dan Kars’a dahi gelmemiştir. Bu türkünün Erzurum ‎türküsü olması tezattır. Bu konuyu Hasta Hasan’ın torunu Durdağı Göktaş’ı da ‎bularak hikâyesiyle birlikte tespit ettim.” Diye konuştu.‎

DURDAĞI GÖKTAŞ, ŞAHİN’E TÜRKÜNÜN GERÇEK HİKÂYESİNİ ŞU ŞEKİLDE ‎ANLATTI:‎

‎“Halk Müziği araştırmacısı Salih Şahin’e meşhur “ Güzeller Bezenmiş Toya Gedeller” ‎türküsünün yerinin Çıldır Kenarbel Köyü olduğunu belirten Durdağı Göktaş, ‎sülalesinin Gürcistan’ın Borçalı’dan geldiğini hatırlatıyor. Orada adlarının ‎LAÇINOĞULLARI diye bilindiğini belirterek, “ Borçalı’da Medet ve Bayram diye iki ‎kardeşten babam olan Medet Çıldır’ın Kenarbel Köyü’ne gelip yerleşir. Medet ‎dedemden olan babam Musa Göktaş köyde bir süre kaldılar. Babamın amcası olan ‎Bayram ‘ın oğlu olan Hasan’da bir süre sonra âşıklar şehri olan Borçalı’dan sınırda ‎olan Kenarbel Köyü’ne gelerek babamın misafiri olur. Yanında çok sevdiği ve 1,5 ‎yıllık evli eşini de getirir. Köyde hastalanır, yataklara düşer. Uzun süre yatakta ‎hasta yatar. Karısı da kendisi ile yakından fedakârca ilgilenir. Gürcü asıllı güzel ‎hanımını da çok kıskanmaktadır. (Gürcistan’ın Ahıska bölgesinden. BK)‎

Köyde bir yakınımızın düğünü olur ve köylüler, Hasan’a gelip karısının da düğüne ‎gelmesini ve bir değişiklik olacağını söyleyerek izin isterler. Hasan’da onları kırmaz ‎ve izin verir. Hasan Dedem’in iznini alan karısı düğüne gider. Ardından efkârlanan ‎ve eşini kıskanan Hasan Dedem, sazını da alır peşinden Güzeller Bezenmiş ‎türküsünü söyler ve zaman zaman da ağlar. Düğünden sonra eve gelen karısı bu ‎türküyü duyunca o da ağlar.” Diye bu hüzünlü türküyü bize aktardı.‎

Âşık Hasan, on yıl kadar hasta yatar ve hastalıktan kurtulamayarak hayatını yitirir. ‎Daha sonra cenazesi Borçalı’ya götürülür. Kenarbel Köyü’nde yıllarca hasta olması ‎dolayısıyla da adı “Hasta Hasan” olarak bilinir. Şimdi Hasta Hasan’ın torunu Kars’ta ‎Durdağı Göktaş’ın oğlu ile evli olarak yaşamaktadır. Durdağı Göktaş da Çıldır’ın ‎Kenarbel Köyü’nden göçüp bir süre Pekreşen (Gülyüzü) köyüne, daha sonra ‎Akyaka’nın Kalkankale Köyü’ne, daha sonra oradan da göçerek Kars’a yerleşir.”‎

TÜRKÜNÜN ASLI
Gözeller bezenif toya gedeller
Amanat amanat yar oynamasın
Men bilirem nece minnet edeller
Yüngüllüh eyleyif tez oynamasın

Gözeller yığılıp yüze bakarlar
Al yanağa kızıl güller takarlar
Sonra söyler basımıza kakarlar
Karakaş altından göz oynamasın

Ğheste Ğhesen deyir ela göz yarım
Sana kurban olsun devletim varım
Demirem oynamasın oynasın yarım
Kemerin altınan bel oynamasın