Dünya İnsan Hakları Günü her yıl, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin BM Genel Kurulu tarafından 1948 yılında kabul edildiği gün olan 10 Aralık tarihinde kutlanmaktadır. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda kabulünün üzerinden geçen 71 yıl boyunca eşitlikçi, özgürlükçü, insan ve birey odaklı bir toplumsal düzen kurulması bütün insanlığın ortak beklentisiyken; ne yazık ki bugün Türkiye demokrasi ve özgürlüklerin hızla yok edildiği, kısmen özgür ülkeler arasında yer almaktadır. Her türlü hakkın teminatı olan adalet sistemi bugün ülkemizde siyasetin aracı haline gelmiş ve vatandaşlarımızın adalete olan güveni sarsılmıştır.
Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM), 2018 yılında düşünce ve ifade özgürlüğünden en fazla mahkûm olan ülkeler arasında ilk sırayı almıştı. AİHM’in 2018 adli yılı verilerine göre Türkiye’nin 40 davada, ifade ve düşünce özgürlüğünün korunmasıyla ilgili Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 10. maddesini ihlal ettiğine hükmedilmiştir.
Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Dokümantasyon Merkezi’nin verilerine göre 2019 yılında Kasım ayı itibarıyla cezaevlerinde 139 gazeteci ve medya çalışanı bulunmaktadır. 2019 yılının ilk 11 ayında 65 gazeteci gözaltına alınmış, 19 gazeteci ise tutuklanmıştır. 32 gazeteci hakkında soruşturma, 19 gazeteci hakkında dava açılmış, 61 gazeteci toplam 196 yıl 10 ay hapis cezasıyla, 5 gazeteci 42 bin Türk Lirası para cezasıyla cezalandırılmıştır. 11 gazeteci saldırıya maruz kalmış ve yabancı uyruklu 2 gazeteci sınır dışı edilmiştir. Türkiye, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün (RSF) her yıl yayımladığı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde ise 180 ülke arasında 157. sırada yer almıştır. 2002 yılında ise bu endeksin 99. sırasında yer almaktaydı. Yine TİHV dokümantasyon Merkezinin verilerine göre, 2019 yılının ilk 10 ayında sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle en az 1784 kişi gözaltına alındı, 336 kişi tutuklanmıştır.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisinin verilerine göre iş kazaları/cinayetleri sonucu Türkiye’de 2019 yılının ilk 11 ayında en az 1606 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirmiştir. Son yıllarda iş kazası adı altında yaşamını yetiren işçi sayısında ise sürekli yükseliş olduğu tespit edilmiştir. Geçim sıkıntısı ile intihar vakalarında da ciddi bir artış eğilimi gözlemlenmiştir. TÜİK’in ilgili istatistiklerinde “intihar nedeni” olarak “geçim zorluğu” ölçütü incelendiğinde AKP’nin iktidarda olduğu 2002 ile 2018 yılları arasında 4 bin 481 kişinin intihar ettiği ortaya çıkmaktadır.
İnsan haklarının vazgeçilmez koşulu olan kadın-erkek eşitliği hususunda ise maalesef ülkemiz hep son sıralarda yer almakta; iktidar kadına karşı şiddeti bir türlü önleyememektedir. Sadece bu yılın 11 ayında 430 kadın katledilirken; Kadın cinayetlerini protesto eyleminde bulunanlara karşı bile en sert tepkilerin gösterildiği aşikârdır.
Bugün aynı şekilde cezaevlerinde tutuklu olanların sayısı 300 bine dayanmış. Resmi rakamlara göre 286 bin tutuklu var ve bunların 2 bin 500’ü çocuk. Anneleri ile cezaevinde kalan çocuk sayısı ise 700 civarındadır.
Tüm bu olumsuz gidişata rağmen; herkesin iş güç sahibi olduğu; ekonomik sıkıntılarla boğuşmadığı; Demokrasinin, hukukun, insan haklarının, kadın-erkek eşitliğinin lafta kalarak sadece önemli günlerde akla gelmediği; sağlıklı, huzurlu ve özgür şekilde beraberce yaşadığımız bir Türkiye umuduyla tüm insanlığın 10 Aralık Dünya İnsan Hakları gününü kutluyorum.
